Εφαρμογές που υπόσχονται να βοηθήσουν τις γυναίκες να παρακολουθούν τον κύκλο τους, εξελίσσονται σιωπηλά σε εργαλεία συλλογής προσωπικών δεδομένων – και όχι πάντα προς όφελός τους. Έκθεση από το Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ προειδοποιεί ότι πίσω από την απλή λειτουργικότητα αυτών των app κρύβεται μια βιομηχανία που αντλεί χρυσάφι από τις πληροφορίες που μαζεύει.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι περισσότερες τέτοιες εφαρμογές δεν περιορίζονται σε απλές ημερομηνίες περιόδου. Αντίθετα, καταγράφουν κάθε λεπτομέρεια που μπορεί να αποκαλύψει κάτι για τη ζωή της χρήστριας: τι τρώει, αν γυμνάζεται, τι φάρμακα παίρνει, πώς είναι η σεξουαλική της ζωή, ακόμα και τι μέθοδο αντισύλληψης χρησιμοποιεί. Όλα αυτά τα δεδομένα, όπως σημειώνει το Minderoo Centre for Technology and Democracy, μετατρέπονται σε εμπορικό προϊόν – πολλές φορές χωρίς οι ίδιες οι γυναίκες να γνωρίζουν πόσο αξίζουν οι πληροφορίες που παραχωρούν.
Το πιο ανησυχητικό, όμως, είναι η πιθανότητα κακής χρήσης αυτών των δεδομένων. Αν πέσουν σε λάθος χέρια, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να αποκλείσουν γυναίκες από ευκαιρίες εργασίας, να επηρεάσουν την ασφάλιση υγείας τους ή –όπως έχει ήδη συμβεί σε πολιτείες των ΗΠΑ– να χρησιμοποιηθούν ως αποδεικτικά στοιχεία σε υποθέσεις που σχετίζονται με αμβλώσεις.
Οι ερευνητές ζητούν αυστηρότερη εποπτεία της λεγόμενης femtech βιομηχανίας, δηλαδή της τεχνολογίας που στοχεύει αποκλειστικά σε θέματα υγείας των γυναικών. Επισημαίνουν την ανάγκη οι εφαρμογές να παρέχουν σαφείς και κατανοητές επιλογές για το πώς χρησιμοποιούνται τα δεδομένα και με ποιον μοιράζονται. Παράλληλα, καλούν τους δημόσιους φορείς να δημιουργήσουν εναλλακτικές εφαρμογές, απαλλαγμένες από εμπορικά συμφέροντα.
Ακόμη και σήμερα, παρά τις βελτιώσεις στη νομοθεσία περί προσωπικών δεδομένων, οι πληροφορίες των χρηστριών φεύγουν από το κινητό τους και ταξιδεύουν – σε cloud υπηρεσίες, σε εξωτερικούς συνεργάτες, σε τρίτες εταιρείες. Και συχνά, χωρίς να το γνωρίζουν.
Για να καταλάβει κανείς το μέγεθος της απήχησης, αρκεί να αναφέρουμε ότι μόνο οι τρεις δημοφιλέστερες εφαρμογές του είδους έφτασαν συνολικά τα 250 εκατομμύρια downloads μέσα στο 2024. Η αγορά του femtech αναμένεται να εκτοξευθεί τα επόμενα χρόνια και να ξεπεράσει τα 60 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2027 – με τις εφαρμογές παρακολούθησης της περιόδου να αποτελούν τη μερίδα του λέοντος.
Η έκθεση καταλήγει με αναφορές σε υποθέσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου αξιωματούχοι απέκτησαν πρόσβαση σε δεδομένα περιόδου για να περιορίσουν την πρόσβαση σε αμβλώσεις. Μια εξέλιξη που επιβεβαιώνει ότι τα ψηφιακά μας ίχνη δεν είναι απλώς νούμερα – είναι πολιτικά όπλα, όταν δεν προστατεύονται.
